W drugim semestrze roku szkolnego 2020/2021 chętni uczniowie klas z rozszerzoną geografią wzięli udział w drugiej edycji Międzynarodowego Tygodnia Geomorfologii. Wydarzenie to odbywa się pod patronatem Międzynarodowego Stowarzyszenia Geomorfologów (International Association of Geomorphologists – IAG), a w Polsce organizowane jest przez Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich.
Przypominamy, że geomorfologia to nauka o osadach i formach rzeźby powierzchni Ziemi oraz procesach je tworzących i przekształcających. Zajmuje się opisem, pomiarem, genezą i wiekiem form powierzchni Ziemi. Nauka ta ma duże znaczenie praktyczne, ponieważ wiele procesów rzeźbotwórczych stanowi realne zagrożenie dla działalności człowieka i coraz częściej powoduje znaczne szkody gospodarcze, a nawet ofiary w ludziach.
Zaproponowane zdalne wykłady, warsztaty, pokazy i quizy z różnych ośrodków naukowych w Polsce miały na celu promocję dyscypliny naukowej wśród możliwie szerokiego grona odbiorców, tj. uczniów, studentów, nauczycieli, pracowników naukowych czy członków innych ogólnopolskich stowarzyszeń, a także osób zainteresowanych środowiskiem przyrodniczym.
W ramach inicjatywy nasi uczniowie wzięli udział w cyklu bardzo ciekawych spotkań. 1 marca sesję pod hasłem „Różne oblicza jaskiń” zorganizował Uniwersytet Wrocławski. Przebieg tego spotkania przedstawiał się następująco:
16:00 – 16:10 – Wprowadzenie
16:10 – 16:40 – dr hab. Marek Kasprzak – Jaskinie Sudetów: czy można odkryć coś więcej?
16:40 – 17:10 – prof. Piotr Migoń – Jaskinie – nie tylko efekt działania wody
17:10 – 17:40 – dr hab. Agnieszka Latocha – Sezamie, otwórz się – kulturowe znaczenie jaskiń i jaskinie antropogeniczne
17:40 – 18:00 – Dyskusja
2 marca miał miejsce Poznański Tydzień Geomorfologii, dzięki któremu nasi uczniowie uczestniczyli w następujących spotkaniach:
10:05 – 10:35 – dr Agata Buchwał, prof. Grzegorz Rachlewicz – Z nogami w zamrażarce – permafrost i krzewinki tundrowe w delcie Leny
10:40 – 11:10 – dr Ditta Kicińska – Geneza i ewolucja wybranych jaskiń w Dolinie Bystrej (Tatry)
11:15 – 11:45 – prof. Iwona Hildebrandt – Radke, prof. Przemysław Makarowicz, dr Jakub Niebieszczański – Kurhany w krajobrazie Eurazji – efemerydy czy utrwalone formy terenowe?
12:00, 13:00, 14:00 – Quiz Geomorfologiczny dla szkół ponadpodstawowych.
3 marca był prawdziwą ucztą geograficzną w godzinach popołudniowych (17.00 – 19.00) młodzież spotkała się z prof. Jeanem Poesenem (światowej sławy geomorfologiem, ekspertem i badaczem w zakresie gleboznawstwa, degradacji oraz ochrony gleb i środowiska, mającym fundamentalny wkład w rozpoznanie uwarunkowań, mechanizmów i dynamiki procesów erozji gleb i erozji wąwozowej w różnych systemach morfoklimatycznych, długoletnim współpracownikiem i doktorem Hororis Causa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), który wygłosił wykład na temat: Soil erosion in the Anthropocene: do we still need more research?
Sesja przeprowadzona w dniu 4 marca dotyczyła krajobrazów geomorfologicznych polskich geoparków. W jej agendzie znalazły się:
10:00 – 10:15 – wprowadzenie przez prof. Andrzeja Kostrzewskiego, prof. Michała Kleibera – Przewodniczącego Polskiego Komitetu ds. UNESCO, dr Piotra Szreka – Z-ca Dyrektora Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB, prof. Małgorzaty Mazurek – Prezesa Stowarzyszenia Geomorfologów Polskich, prof. Zbigniew Zwoliński – Chair of the IAG Working Group on Landform Assessment for Geodiversity
10:15 – 10:45 – dr Jacek Koźma – Glacjalne i pogórnicze formy rzeźby terenu Światowego Geoparku UNESCO Łuk Mużakowa
10:45 – 11:15 – mgr Michał Poros – Geopark Świętokrzyski – rzeźba i krajobraz oraz ich znaczenie dla geoturystyki
11:30 – 12:00 – prof. Piotr Migoń – Dawne wulkany, kuesty i doliny przełomowe Krainy Wygasłych Wulkanów (Sudety Zachodnie)
12:00 – 12:30 – prof. Wojciech Zgłobicki, dr Grzegorz Gajek – Rzeźba lessowa Geoparku Małopolski Przełom Wisły
12:30 – 13:00 – mgr inż. Monika Krzeczyńska, mgr Paweł Woźniak, dr Anna Śliwińska – Wyrzychowska – W krainie jaskiń i ostańców skalnych północnej części Jury Polskiej
13:15 – 13:45 – prof. Maria Górska – Zabielska – Śladami lądolodu w Geoparku Polodowcowa Kraina Drawy i Dębnicy
13:45 – 14:15 – prof. Zbigniew Zwoliński – Georóżnorodność geoparku wyspy Wolin.
Tego dnia w godzinach popołudniowych część uczniów dołączyła do programu przygotowanego przez UMCS i wzięła udział o 17:15 w wykładzie prof. Piotra Zagórskiego i mgr Kamili Jarosz – Rekonstrukcja zmian zasięgu czół wybranych lodowców Spitsbergenu na podstawie materiałów archiwalnych i zapisu geomorfologicznego. Pozostali dołączyli do bogatego programu zaoferowanego przez Uniwersytet Warszawski:
17.05 – 17.20 – dr Piotr Wałdykowski – Znaczenie rzeźby terenu w audycie krajobrazowym
17.20 – 17.35 – prof. Ewa Smolska – Jak zdobyć informacje o erozji gleby?
17.35 – 17.50 – dr hab. Irena Tsermegas – Rolnik geomorfologiem, czyli rzecz o tarasach rolnych
17.50 – 18.10 – dr hab. Piotr Szwarczewski – Wehikułem czasu … podróż na dno jeziora
18.10 – 18.25 – dr hab. Elżbieta Rojan – Góry – piękno i groza rzeźby terenu
18.25 – 18.40 – dr hab. Maciej Dąbski – Pamięć kamieni, czyli o mikroformach wietrzeniowych na przedpolu Lodowca Hallstaetter (Dachstein, Austria)
Ponadto w trakcie trwania uczty geomorfologicznej chętni uczniowie uczestniczyli w spotkaniach międzynarodowych Europy Środkowej (4 marca 2021 roku) oraz Azji Wschodniej i Południowej (6 marca 2021 roku). Dzięki tym inicjatywom szkoła otrzymała certyfikat MIĘDZYNARODOWEGO TYGODNIA GEOMORFOLOGII.
W czerwcu poznane treści geomorfologiczne wykorzystaliśmy do tworzenia opracowań olimpijskich, które mają szczególny charakter, gdyż Międzynarodowa Olimpiada Geograficzna odbywać się będzie na terenie Paryża – miasta marzeń i z marzeniami.
