„Żeby choć na chwilę spotkać się z górami, pomarzyć z pięknymi krajobrazami, zbiec ze stoku z tupotem…” – oczekiwania wyrażone słowami małego Szerpa stały się naszym udziałem i nie przez chwilę, a przez 6 godzin fascynowaliśmy się przyrodą nieożywioną i ożywioną obszarów górskich, gdzie koncentrują się największe siły, zwane tu żywiołami.
A wszystko miało miejsce na cyklicznym, corocznym wydarzeniu, które odbyło się w auli głównej Wydziału Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego. Tegoroczna WIELKA LEKCJA GEOGRAFII była bogata w teorię, terminologię i fakty przedzielone prezentacjami, ukazującymi niepowtarzalne i ulotne piękno gór oraz niecodzienne przeżycia prelegentów. Wykłady prowadzili naukowcy z łódzkich jednostek naukowych oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
W WIELKIEJ LEKCJI GEOGRAFII zakwalifikowane szkoły reprezentowały drużyny. W skład naszego teamu weszli: Jeremi Danielik (IIF), Łukasz Dziubek (IIICg KLASA AKADEMICKA SGH), Julia Goworek (IIIC), Weronika Jędrasik (IIICg KLASA AKADEMICKA SGH), Wiktor Kresa (IIIC), Mateusz Miśkiewicz (IIF)oraz Ewa Skroś (IIAF2).
Wydarzenie otworzyło wystąpienie Prezesa Łódzkiego Klubu Trekkingowego, pani Urszuli Łuczak oraz Dziekana Wydziału Nauk Geograficznych UŁ prof. UŁ dra hab. Bogdana Włodarczyka. Następnie odbył się wykład dra inż. Jacka Karczewskiego: Górskie fascynacje Zbyszka Łuczaka. Rola Łódzkiego Klubu Trekkingowego w popularyzacji wiedzy o górach i ludziach gór. Prezentacja przybliżyła sposób patrzenia pana Zbigniewa na góry oraz jego pojmowanie świata przyrody. Wybraliśmy się w Alpy, Pireneje, do Norwegii i na Korsykę. Nie brakło opowieści o Tatrach. Po obejrzeniu tych materiałów lepiej zrozumieliśmy, dlaczego pomysłodawca Wielkiej lekcji Geografii pisał, że „tam wysoko, w obliczu drzemiących olbrzymów skalnych, usiłujemy odnaleźć jakąś cząstkę prawdy o nas samych. Pojawiamy się, by rozliczyć się ze sobą i dokonać obrzędu samooczyszczenia. Przywracamy sobie wiarę w rzeczy najważniejsze – drugiego człowieka, łączące nas więzi i uczucia, którymi winniśmy się obdarzać. Dostrzegamy głęboki sens najprostszych słów i gestów. Za każdym razem towarzyszy nam przekonanie, że wracamy do źródeł, do tej szczególnej więzi między człowiekiem i górą, po to, by rozpocząć od nowa wędrówkę przez życie”.
Następnie dwa porywające wykłady wygłosił dr hab. Ireneusz Sobota – glacjolog, hydrolog, badacz polarny, pracownik naukowy i kierownik Stacji Polarnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika na Spitsbergenie oraz Centrum Badań Polarnych w Toruniu. Pierwszy wykład dotyczył lodowców Spitsbergenu. Zebrani dowiedzieli się o lodowcach szarżujących, utrwalili zarys zjawiska cielenia się lodowców i powstawania gór lodowych. A przede wszystkim mieli okazję obserwować, jak przemieszczają się lodowce świata i Spitsbergenu, a zwłaszcza regionu Kaffiøyry, gdzie ich powierzchnia od czasu maksymalnego zasięgu zmniejszyła się o blisko 50% – i jak te lodowe żywioły zmieniają oblicze współczesnych gór. Wszystko to było zobrazowane przede wszystkim wynikami prac i zdjęciami autora wykładu, który swoje badania w regionach polarnych w Arktyce i Antarktyce prowadzi już od 25 lat. Podczas drugiego wykładu dr hab. Ireneusz Sobota przedstawił historię Stacji Polarnej na Svalbardzie, zapoznał zebranych z prowadzonymi badaniami, zaprezentował bogatą dokumentację fotograficzną z krajobrazami, lodowcami, roślinnością i zwierzętami Svalbardu, ze szczególnym uwzględnieniem najbliższego otoczenia Stacji. Był to obraz codziennego życia Stacji w czasie wypraw polarnych.
W kolejnym wystąpieniu dr Wojciech Tołoczko – Przewodniczący Oddziału Łódzkiego oraz członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego omówił zagrożenia biosfery gór na przykładzie Tatr.
Od 11.40 prof. UŁ dr hab. Joanna Petera – Zganiacz w swojej wypowiedzi przedstawiła kilka diaporam ukazujących różne zjawiska i procesy zachodzące w górach, m.in. procesy lodowcowe i fluwialne, procesy stokowe, zjawiska atmosferyczne, malownicze formy wietrzenia w obszarach górskich. Diaporamy były poprzedzone krótkim wprowadzeniem teoretycznym, objaśniającym istotę prezentowanych zjawisk. Fotografie wykorzystane podczas prezentacji były wykonane w Górach Skandynawskich, Karpatach i Sudetach.
W dalszej części wydarzenia prof. UŁ dr hab. Zbigniew Rdzany miał niezwykle intrygujący wykład nt. „Wulkanizm – wielka destrukcja czy reset przyrody? W trakcie wykładu odbyliśmy wirtualną wycieczkę po wybranych obszarach wulkanicznych na świecie, poznając, jak różne mogą być oblicza wulkanizmu.
Wreszcie przyszedł czas na test konkursowy, z którym nasza drużyna świetnie sobie poradziła.
Wydarzenie zakończył wykład prof. UŁ dra hab. Sławoja Tanasia, w czasie którego prześledziliśmy najciekawsze, najbardziej intrygujące, jak również mniej znane walory turystyczne polskich gór, które wpływają na ich atrakcyjność. Tymi pięknymi obrazami zakończyliśmy swój udział w tegorocznej WIELKIEJ LEKCJI GEOGRAFII.
Marzena Papis
